Đánh giá việc biên soạn, thẩm định, xuất bản, sử dụng sách giáo khoa

Hội thảo và trưng bày sách giáo khoa giáo dục phổ thông được tổ chức nhằm đánh giá những kết quả biên soạn, thẩm định, xuất bản, phát hành sách giáo khoa; so sánh và đánh giá cụ thể sự khác biệt giữa việc biên soạn, thẩm định, xuất bản và phát hành sách giáo khoa trước đây với việc thực hiện theo chủ trương xã hội hóa hiện nay. Từ đó, đề xuất định hướng, giải pháp trong những năm tiếp theo.

Hoạt động trưng bày bao gồm: Trưng bày, giới thiệu lịch sử phát triển sách giáo khoa giáo dục phổ thông Việt Nam qua các thời kỳ, theo các mốc thay sách: 1957, 1981, 2002, 2020; trưng bày và giới thiệu sách giáo khoa của một số quốc gia trong khu vực và trên thế giới, như: Lào, Thái Lan, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh,...

Ngoài ra, một số sách được giải thưởng quốc gia và sách giáo khoa điện tử thuộc các bộ sách hiện hành cũng sẽ được trưng bày, giới thiệu.

Ngoài việc giới thiệu cho người xem những bộ sách giáo khoa của Việt Nam và thế giới, hoạt động trưng bày còn cung cấp các thông tin so sánh về quy cách của sách giáo khoa Việt Nam và sách giáo khoa của các nước theo một số tiêu chí cụ thể; cùng với đó là giới thiệu các hoạt động thực hành với sách giáo khoa được một số nước trên thế giới thực hiện.

Hội thảo về công tác biên soạn, xuất bản, sử dụng sách giáo khoa giáo dục phổ thông diễn ra đồng thời trong ngày 29/9, nhằm đánh giá những kết quả biên soạn, thẩm định, xuất bản, lựa chọn, sử dụng sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Từ đó, đưa ra các đề xuất, những định hướng, giải pháp nâng cao chất lượng biên soạn, xuất bản, sử dụng sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cho biết, kết quả các công tác nêu trên khẳng định sự thành công của tiến trình thực hiện chủ trương xã hội hoá biên soạn sách giáo khoa theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới Chương trình, Sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Trong thời gian qua đã có nhiều tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn sách giáo khoa đã bảo đảm kịp thời triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo yêu cầu tại Nghị quyết số 88 và lộ trình thực hiện tại Nghị quyết số 51/2017/QH14 ngày 21/11/2017 của Quốc hội.

Chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa đã huy động được nhiều tổ chức, cùng đông đảo đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia giáo dục tham gia biên soạn sách giáo khoa. Quá trình tổ chức biên soạn, xây dựng bản mẫu, tiến hành thực nghiệm, nghiệm thu, lựa chọn sử dụng được thẩm định và kiểm soát chặt chẽ.

Các nội dung sẽ được tập trung thảo luận trong Hội thảo gồm: Kết quả thực hiện xã hội hóa sách giáo khoa triển khai Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018; việc biên soạn, biên tập, in ấn, phát hành sách giáo khoa đáp ứng yêu cầu của các cuộc cải cách và đổi mới giáo dục; tổ chức biên soạn sách giáo khoa và giá sách giáo khoa theo chủ trương xã hội hóa; việc tổ chức lựa chọn, cung ứng và tập huấn sử dụng sách giáo khoa giáo dục phổ thông; yêu cầu đối với nhà xuất bản trong công tác xuất bản sách giáo khoa; thực tế sử dụng giáo dục phổ thông ở các địa phương…

Kết quả phê duyệt sách giáo khoa sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo đối với các khối lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 6, lớp 7 và lớp 10 đã được phê duyệt và sử dụng trong các trường phổ thông; sách giáo khoa lớp 4, lớp 8, lớp 11 đang được thẩm định và sách giáo khoa lớp 5, lớp 9, lớp 12 của các tổ chức, cá nhân đang biên soạn đến thời điểm hiện tại đã khẳng định thành công của chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa.

Về ưu điểm, cấu trúc các bản mẫu sách giáo khoa cơ bản đáp ứng, đồng nhất về cấu trúc, nội dung theo quy định về sách giáo khoa.

Ngữ liệu, hình ảnh được sử dụng không vi phạm quy định về chủ quyền quốc gia, thân nhân tác giả; không có vấn đề mang tính nhạy cảm về chính trị, ngoại giao, dân tộc, tôn giáo.

Nội dung phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá thể hiện trong các bản mẫu sách giáo khoa đều đáp ứng yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh được quy định trong chương trình các môn học/hoạt động giáo dục.

Bên cạnh một số ưu điểm, sách giáo khoa mới còn một số nội dung, thuật ngữ được sử dụng trong các bản mẫu chưa bảo đảm tính liên thông giữa các môn học/hoạt động giáo dục.

Tiến trình nội dung bài học của các bản mẫu sách giáo khoa trong một môn học còn có sự chênh lệch đáng kể giữa các sách giáo khoa khác nhau.

Chất lượng một số bản mẫu sách giáo khoa còn hạn chế, bên cạnh những lỗi về nội dung còn rất nhiều lỗi về mặt chính tả, câu từ, ngôn ngữ, hình ảnh…

Có 6 nhà xuất bản tham gia biên soạn, phát hành sách giáo khoa môn học/hoạt động giáo dục các khối lớp: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Đại học Vinh, Nhà xuất bản Đại học Huế.
3 tổ chức biên soạn sách giáo khoa, bao gồm Công ty Cổ phần Phát triển Giáo dục Việt Nam VPBOX, Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất bản Thiết bị Giáo dục Việt Nam VEPIC, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Xuất bản Giáo dục Việt Nam VICTORIA.

Tổng số có 1.574 tác giả tham gia biên soạn sách giáo khoa cho 6 khối lớp: Lớp 1: 221 tác giả; Lớp 2: 199 tác giả; Lớp 3: 234 tác giả; Lớp 6: 276 tác giả; Lớp 7: 318 tác giả; Lớp 10: 382 tác giả. Các tác giả đều đã được tập huấn về biên soạn sách giáo khoa và đạt tiêu chuẩn cá nhân viết sách giáo khoa theo quy định tại Thông tư số 33. Trên 2/3 số tác giả tham gia biên soạn sách giáo khoa có trình độ từ Tiến sĩ trở lên.

QUÝ TÙNG